De eerste stap in het ontwerpproces van een Velomobiel

Voordat je de eerste lijn op het papier zet, of nog beter, de eerste klik met de muis maakt in het 3d CAD tekenprogramma, zul je moeten weten welke buitenafmetingen de fietsende persoon heeft die in een velomobiel/stroomlijn moet passen. Dat is en blijft best moeilijk.

  

Pasfiets 

Bij Flevobike hebben we daarvoor in 1994 een pasfiets gemaakt waarbij alles instelbaar is en de persoon de volledige fietsbeweging kan maken zodat je de buitenvorm van de bewegende persoon kunt vaststellen. Bij elk nieuw model fiets die wij ontwikkelen gebruiken wij nog steeds deze pasfiets. Wij zijn al snel gestopt met het opmeten en invullen van de maten in tabellen, dit is erg tijdrovend en de statische metingen zijn niet nauwkeurig genoeg als het om het ontwerpen van een nauwsluitende body gaat.
Beter en makkelijker is om te gaan fotograferen.
Dit kan natuurlijk ook op een open ligfiets die dan voldoende stabiel in een standaard gemonteerd is en de geschikte geometrie heeft voor de toekomstige stroomlijn. Maar beter is een pasfiets. Maar die heeft niet iedereen. De werkwijze is verder in beide gevallen gelijk.

Pasfiets Flevobike 1994

Werkwijze:

• Bij voorkeur een spiegelreflex camera met verwisselbare objectieven.

• Een zo groot mogelijke brandpunt afstand om vertekening te verkomen  ik heb een 105 mm op een 1,5x cropcamera gebruikt, dus effectief 157.5mm.

• Heb je geen tele objectief dan kun je natuurlijk ook een grote afstand tot het onderwerp nemen maar dan komt het onderwerp erg klein in beeld, dus minder detaillering.

• Ga je meerdere personen op de foto zetten zorg dan dat de positie van de camera en pasfiets gemerkt is zodat de afbeeldings-maatstaf gelijk blijft, wel zo handig voor later.

• Zorg er voor dat alles wat er niet toe doet donker/zwart is en alles wat er toe doet wit is, dit is belangrijk zodat er een duidelijke rand/afscheiding waarneembaar wordt.

• Stel de camera in op een sluitertijd die ten minste één volle trapas omwenteling duurt, beter is om twee of drie omwentelingen vast te leggen binnen de sluitertijd, uitgaande van een trapcadans van 60 is de maximale sluitertijd dus 1 sec.

• Neem een vaste afmeting mee in beeld die in het midden van de persoon ligt, bijvoorbeeld een stok van 1000 mm, als de stok verder of dichter bij de camera ligt dan krijg je fouten.

Foto Arjan Vrielink

Op de foto hierboven drie fietsende personen met verschillende lengtes 1,78m, 1,93m en 2,00m. Niet alleen de lengte is belangrijk maar de andere verhoudingen evenzeer. De persoon van 1,93m komt met de knieën hoger dan de persoon van 2,00m.
De schoenmaat is erg bepalend voor de hoogte van de neus van de Velomobiel en de bodemvrijheid. Met voetgaten in de bodem is het minder kritisch, maar voetgaten zijn een van de belangrijkste verstoorders van de stroomlijnvorm. Bij de open voetgaten krijg je direct loslating van de laminaire luchtstroom en je krijgt er veel luchtweerstand voor terug.
Met dichte voetgaten zal men moeten zorgen voor een andere luchtinlaat voor de nodige koeling van de menselijke motor.

Voor de volledige 3d vorm is ook een foto van het vooraanzicht en het bovenaanzicht nodig.

Nabewerking:
Photoshop of een ander fotobewerkings-programma...

Wordt vervolgd.