Gazelle Friiik te revolutionair?

De eerste velomobiel met een volledig gesloten kettingaandrijving die geschakeld werd met een derailleur was de C-Alleweder. De C staat voor Carbon. De C-Alleweder was de opvolger van de Aluminium Alleweder.
Voor mensen met ervaring in het schakelen met een derailleur was het systeem van de C-Alleweder een redelijk werkend systeem en een enorme vooruitgang in het onderhoud van de aandrijving ten opzichte van het geheel open ketting systeem van de Aluminium Alleweder.
Het systeem in de C-Alleweder was echter niet "hufter proof", het kwam nog wel eens voor dat de ketting eraf liep door verkeerd schakelen of bij terugtrappen, terwijl de ketting nog niet op het juiste kettingwiel lag.

C-Alleweder met gesloten kettingaandrijving

Het heeft ons bij Flevobike, tussen alle werkzaamheden door, 10 jaar bezig gehouden om een "hufter proof" kettingschakel systeem te ontwikkelen voor velomobielen. Een prototype, ingebouwd in een "black box" werkte zo goed dat we besloten hebben een internationaal patent onderzoek te laten verrichten. Op het systeem is uiteindelijk, in samenwerking met Gazelle, een internationaal patent verleent, waarbij Flevobike de rechten heeft behouden om het toe te passen op alle fietsen met een stoel.

Flevobike heeft voor Gazelle een prototype van het systeem gemaakt dat op een Gazelle Orange damesfiets is toegepast. Voor iedereen die een testrit gemaakt heeft op deze fiets was het een uitdaging om te proberen het derailleur systeem te ontregelen........ Best spannend,...... maar zelfs bij achteruittrappen en dan schakelen bleef het GSS (Gazelle Schakel Systeem) gewoon functioneren.

Inkijk in de zelfdragende aluminium  kettingkast van de Gazelle Friiik met GSS

De gedachte van de toenmalige directie van Gazelle;... ontwikkel een eigen aandrijfmodule voor stadsfietsen met een licht, goedkoop en hoogwaardig schakelsysteem dat op elke stadsfiets past en waar de koper voor de levensduur van de fiets garantie krijgt. Een uniek en baanbrekend idee.

Helaas heeft er zich de laatste jaren binnen de poorten van Gazelle zoveel afgespeeld dan dit baanbrekende idee totaal naar de achtergrond is geraakt. Sinds het eerste prototype van GSS heeft er voor de vierde keer een wisseling van de algemene directeur plaats gevonden. Dan komt er nog bij dat binnen Gazelle niet alle beleidsbeslissers de potentie van GSS begrepen hebben. Ik denk hier vooral aan het gesprek dat ik gehad heb met de marketing manager, tijdens de introductie van de Friiik op de "Fietsvak" in januari van dit jaar in het RAI gebouw. Ongelooflijk hoe conservatief iemand kan zijn en hoe beperkt iemand op zo'n belangrijke positie denkt.

Ik las in het tijdschrift "De Vogelvrije Fietser" van deze maand een artikel over het voorlopig stoppen van de productie van de Friiik. Daarin zegt Hugo Velthuis, hoofd product management van Gazelle,...'De branche is nogal conservatief' .....'Als je echt met iets revolutionairs komt, krijg je met weerstand te maken'. En als Gazelle de dealers niet weet te overtuigen, staan de Friiiks dus niet in de etalage bij de fietsenmaker om de hoek. Velthuis: 'Het is echt het verhaal dat moet kloppen. We hebben het niet goed genoeg uitgedragen. Dat is jammer'.  Met dat laatste ben ik het hartgrondig eens. Ik heb het hele proces van dichtbij gevolgd en kan alleen maar beamen dat ze bij Gazelle nog een hele hoop moeten leren voordat ze in staat zijn om dit soort revolutionaire ontwikkelingen succesvol op de markt te brengen. .......Wat ik heel frappant vindt is dat ze op dit moment bij Gazelle een vacature hebben, ze zoeken een nieuwe product manager.

Friiik met door Flevobike gemaakte tasafhouders, een noodzakelijk onderdeel.

  

Bij Flevobike beschikken we over een Friiik uit de eerste en voorlopig laatste productie badge. Wij fietsen daarmee en hebben het systeem zoals het nu is uitgevoerd goed bekeken en moeten constateren dat het niet het systeem geworden is zoals wij dat voor ogen hadden. De afstelling gebeurd door een kabel systeem net als bij de versnellingsnaven van Sturmey Archer. Helaas een verkeerde keuze voor een onderhoudsvrij systeem. Bij het prototype van Flevobike is nastellen niet nodig en kan het systeem ook niet ontregelt raken. De schakel stappen zitten in het systeem zelf verwerkt net als bij de Rohloff naven. De verdere ontwikkeling, waar Flevobike niet meer bij betrokken is geweest, heeft twee jaar langer geduurd dan gepland, het heeft veel geld gekost en niet het niveau gehaald dat in potentie aanwezig is.

Hier nog een klein citaat van TestKees:....‘Een heuse vondst’......Wat is er zo bijzonder aan de Friiik? TestKees schreef in het maartnummer: ‘De fiets zelf is niets bijzonders, maar het aandrijfsysteem van de Gazelle Friiik is een heuse vondst. Het zit ingepakt in een spuitgegoten aluminium kettingkast, een innovatie van ligfietsbouwer Flevobike. Deze lichtgewicht kettingkast is echt waterdicht en daardoor slijt het versnellingssysteem nauwelijks. Bovendien loopt hij erg soepel door een nieuw derailleursysteem.’

Flevobike had graag gebruik gemaakt van de onderdelen van het schakelsysteem van Gazelle voor het produceren van een licht en betaalbaar ketting versnelling systeem met een hoog rendement voor velomobielen maar dan met een groot aantal versnellingen (dubbelsysteem), PSS (Paralel Schakel Systeem). PSS kan ook bij stilstand geschakeld kan worden, door achteruit te trappen. Door het achterste freewheel van een in- en uit- schakelbare blokkering te voorzien, kan ook achteruit gefietst worden. Flinstonen is dan niet meer nodig. Flevobike hoopt ooit een innovatieve investeerder tegen te komen die kansen ziet in zo'n uniek systeem voor velomobielen. De velomobiel als gezond en duurzaam mobiliteitproduct zou hier baadt bij hebben.